Cengiz Aytmatov

Cengiz Aytmatov (d. 12 Aralık 1928, Şeker, Kırgızistan – ö. 10 Haziran 2008, Nürnberg, Almanya), Kırgız edebiyatçı, gazeteci, çevirmen, diplomat ve siyasetçi.

Kırgız edebiyatçı Cengiz Aytmatov, 12 Aralık 1928 tarihinde Manas’ın karargâhının bulunduğuna inanılan Talas vadisindeki Şeker köyünde dünyaya gelmiştir. Kırgızistan’ın Isık Gölü bölgesinde doğmuş olan Tatar asıllı annesi Nagima Aytmatova öğretmendi. Babası Torekul Aytmatov ise, Sovyet Kırgızistan’ında seçkin devlet adamı idi. Ancak 1937’de tutuklanmış ve 1938’de de kurşuna dizilmiştir.

Gençliği, ülkesinin en sıkıntılı dönemlerinden biri olan yeni siyasi sistemin başlangıcına denk geldi. 2. Dünya Savaşı’nın SSCB üzerindeki etkileri, gençleri de etkiliyordu. Bu yüzden Aytmatov, genç yaşta iş hayatına atıldı. Yetişkin nüfusun savaşta olmasından dolayı, gençlerin çalışması gerekiyordu. Aytmatov henüz on dört yaşındayken köyündeki sekreterlikte tarım makinelerinin sayımı, vergi tahsildarlığı gibi işlerde çalıştı.

Sonraları, Şeker Köyü’nden Kazakistan’a giden Aytmatov, Cambul Veterinerlik Teknik Okulu’nda okudu. Buradan sonra Bişkek’e giderek Frunze Tarım Enstitüsü’nde eğitimine devam etti.

Buradan Maksim Gorki Edebiyat Enstitüsü’ne geçen Aytmatov, yazmaya da bu zamanlarda “Pravda” isimli gazetede başladı.

Yazdığı eserlerle üne kavuştuktan sonra, 1957 yılında Sovyet Yazarlar Birliği’ne üye olarak kabul edildi.

Aytmatov, 1963 yılında Lenin Ödülü, 2007’de de Altın Yürek Edebiyat Ödülü’nü aldı. Yazmış olduğu eserler Türkçe dahil yüz elliyi aşkın dile tercüme edildi.

Aytmatov, 1990-94 yılları arasında Sovyetler Birliği ve Rusya Federasyonu’nu, sonra da 2008 senesine kadar Kırgızistan Cumhuriyeti’ni büyükelçi olarak temsil etti.

2008 yılında, “Gün Olur Asra Bedel” romanının film çekimleri için Rusya’da iken rahatsızlandı ve böbrek yetmezliği teşhisi kondu. Tedavi için Almanya’ya getirildi. Burada Klinikum Nord’da tedavi gören Cengiz Aytmatov, 10 Haziran 2008 tarihinde hayatını kaybetti.

Cengiz Aytmatov’un Eserleri

• Dağlar Devrildiğinde
• Darağacı
• Gün Olur Asra Bedel
• Fuji-Yama
• Beyaz Gemi
• Selvi Boylum Al Yazmalım
• Elveda, Gülsarı!
• Dağlar ve Steplerden Masallar
• İlk Öğretmenim
• Cemile
• Yüzyüze
• Zorlu Geçit
• Toprak Ana
• Cengiz Han’a Küsen Bulut
• Çocukluğum
• Kızıl Elma
• Hiroşimalar Olmasın
• İlk Turnalar
• Deniz Kıyısında Koşan Ala Köpek
• Sultan Murat
• Dişi Kurdun Rüyaları
• Kassandra Damgası

Cengiz Aytmatov, 20. yüzyılın önemli yazarlarından birisidir. Postmodern roman yazarı olan Aytmatov, eserlerini, Kırgızca ve Rusça olarak kaleme aldı.

Cengiz Aytmatov’un Hayatı
Yazar
Biyografi